Geschiedenis

BAKKERIJ MEINSMA AL MEER DAN 80 JAAR IN BALK

Sinds 1926 kunnen de burgers, boeren en buitenlui van Balk al terecht voor brood en banket bij bakker Meinsma in Balk. In 1926 kocht de pake van de huidige bakker het pand aan de Meerweg waar nu een restaurant in gevestigd is. Het is nu meer dan 80 jaar geleden dat de bakkerij gekocht werd.

Jan en Trijntje Meinsma +/- 1930

In de twintiger jaren

In de twintiger jaren was het een hele toer om in je levensonderhoud te voorzien, de concurrentie was groot en de verdienste klein. Het gezin Meinsma kwam in 1926 naar Balk toen Jan Meinsma de Bakkerij van Wijnstra aan de Meerweg kocht voor 4000 gulden. Vóór Wijnstra was het pand nog van Marten Foekes Gorter geweest.

In die tijd waren de ovens van de bakkerijen nog met turf gestookt. De turfschippers kwamen door de Luts gevaren en losten hun lading bij de bakkerijen.

Heel in het begin voelden de Meinsma’s zich hier niet zo thuis en wilden wel terug naar Haulerwijk, de mentaliteit was daar wat gemakkelijker.

Zeven bakkers in Balk

In Balk waren zeven bakkers en er kwamen ook nog zeven van buiten te ‘sutelen’. Waar de winkel van de Dames Steegenga vroeger was, zat ook nog een bakker de Boer; zo dicht zaten de bakkers toen bij elkaar. Een brood kostte toentertijd één dubbeltje! De ovens werden ook nog gestookt met takkenbossen, die kwamen hier uit de bossen. Op de legakkers werden de bomen om de vijf jaar gekapt.

In de oorlog moesten de bakkers het hout uit de bossen halen. Na de oorlog gingen de Boer naar Amerika om daar hun geluk te beproeven en Fokma naar Amsterdam.

Ongeveer in 1950 kwam Iemke Andries in de bakkerij. Zijn eerste investering was het kopen van een op briketten gestookte oven.

Centrale bakkerij

In 1962 werd op de plaats waar nu de Amro bank is een centrale bakkerij gebouwd waar de bakkers de Roest, Sloterdijk, Visser en Meinsma gingen bakken, Sietsma werd werknemer bij de centale bakkerij en Steenbeek bleef zelfstandig. De bakkers moesten eerst wel om de tafel want iedere bakker bracht zijn eigen recepten mee. De oranjekoek ‘van Sloterdijk’ was het lekkerst en dat recept uit 1920 wordt nu nog gebruikt. Ook het recept van de gevulde koeken ‘van Visser’ is nu nog steeds het lekkerste.

Iemke Andries Meinsma +/- 1950

Toen de centrale bakkerij startte werd ook het ‘sutelen’ gesaneerd. Voor half tien 's morgens mocht er niet gevent worden. Mem pakte de kar in en het eerste adres was burgemeester Schwartzenberg. Hij woonde toen in het pand aan de Raadhuisstraat waar nu de notaris is.

Klaas Bijlsma kwam in ‘63 in de centrale bakkerij in plaats van Roest. In 1968 had de gemeente de grond nodig en werd de centrale bakkerij opgeheven. Klaas Bijlsma ging verder als melkboer. Meinsma en Visser kochten de pastorie en verbouwden het als winkel met de bakkerij erachter. Visser is in 1983 met pensioen gegaan.

Er was altijd goed overleg als bakkers met elkaar. Eens per maand kwamen ze bij elkaar op Kippenburg om belangrijke afspraken te maken en een keer per jaar ging men met elkaar een dagje uit.

Vanaf de jaren 70 tot heden

Begin jaren zeventig gingen de supermarkten ook brood verkopen. Eerst kregen ze het brood van bakkers uit Emmeloord en Leeuwarden, later ging Meinsma dat leveren. Rechtstreeks aan de plaatselijke supermarkten en de hele Zuidwesthoek. Later werd er wegens ruimtegebrek een nieuwe bakkerij gebouwd op het industrie terrein.

Na een paar jaar verplichtte de kruideniersorganisatie kruideniers om het brood bij door hen aangewezen grote bakkerijen in te kopen. Een grote bakker nam de bakkerij op het industrieterrein over en is later verhuisd naar Emmeloord.

Het dieptepunt was in januari 1993 het failliet gaan van de banketbakkerij. Er werd besloten tot een doorstart door Hans en Siebrand Meinsma zodat de winkel geen dag dicht is geweest. Om privé redenen is Hans in ‘98 wat anders gaan doen. Arnold Spijker is toen in zijn plaats gekomen.

De bakkerij levert nu aan supermarkten in de kleinere dorpen in de zuidwesthoek, rijdende winkels, S.R.V.-wagens en restaurants. Ook worden er bijvoorbeeld 250.000 suikerbroden per jaar gebakken voor markten en braderieën. Er werken 10 vaste krachten in de bakkerij en in de winkel staan 3 à 4 mensen. Bakkerij Meinsma is nu de enigste nog zelf bakkende bakker in Balk en dat al meer dan 80 jaar.